Izosporoza jest szeroko rozpowszechniona w populacjach agam brodatych – Pogona vitticeps  i kameleonów jemeńskich Chamaeleo calyptratus –  utrzymywanych w  domowych terrariach. U agam spotykamy Ispospora amphiboluri, natomiast u kameleonów Ispospora jaracimrmani.  U innych gatunków jaszczurek kokcydioza spotykana jest rzadko. Cechuje ją prosty cykl rozwojowy. Do inwazji dochodzi poprzez zjedzenie sporulowanych oocyst z zanieczyszczoną karmówką lub wypitą wodą. Dawka potrzebna do zakażenia młodych agam to 20 000 inwazyjnych oocyst. Natomiast w kale chorej agamy znajduje się od 8 do 10 tys. oocyst.  Dlatego szczególnie narażone na zakażenie są jaszczurki pochodzące z hodowli, gdzie przy nieodpowiedniej bioasekuracji dochodzi do gromadzenia się dużej ilości postaci inwazyjnych pierwotniaków. Po dostaniu się do jelit, głównie cienkiego, oocysty przekształcają się w postacie wegetatywne – trofozoity. Te namnażając się w cyklu bezpłciowym i płciowych uszkadzają nabłonek błony śluzowej jelit. Sprzyja to dodatkowym infekcjom bakteryjnym i wirusowym, które nasilają objawy choroby. Inwazji Ispospora spp. może towarzyszyć zakażenie adenowirusem.

Obecność lub/i nasilenie objawów klinicznych parazytozy należy od ilości pierwotniaków, ich zjadliwości, wieku jaszczurek, ich ogólnego stanie zdrowia, obecności dodatkowych zakażeń oraz warunków hodowlanych. Choroba przebiega podobnie u agam i kameleonów. U młodych gadów możliwe są nagłe upadki, u starszych kokcydioza ma bardziej przewlekły przebieg. Jaszczurki stają się osowiałe, tracą apetyt, zalegują w jednym miejscu w terrarium przez kilka godzin z przymkniętymi oczami. Może dochodzić do zmian w konsystencji, barwie i zapachu kału. Pojawiają się biegunka, czasem z krwią, odwodnienie. Agamy i kameleony wolniej rosną i wykazują problemy z rozrodem. Stopniowo dochodzi do wychudzenia. Często izosporoza ma przebieg podkliniczny, mimo zmian zapalnych w błonie śluzowej jelit, brak jest widocznych objawów. Przy spadku odporności, silnym stresie, dużym zagęszczeniu osobników w terrarium może dojść do zaostrzenia się choroby.

Do rozpoznania kokcydiozy nie wystarczy wystąpienie objawów klinicznych, które nie są charakterystyczne. Konieczne jest wykonanie badania koproskopowego kału – metodą rozmazu lub flotacji. W preparacie widoczne są okrągłe oocysty z cienką ścianą, zawierające po 2 owalne sporocysty. Oocysty są wydalane z kałem  okresowo, dlatego wynik ujemny badania nie wyklucza choroby.

Terapia izosporozy polega na eliminacji pasożytów z organizmu gada oraz ze środowiska, w którym przebywa. Jaszczurki powinny dostawać leki przeciwpasożytnicze przez 3-5 dni, w razie konieczności terapię można powtórzyć po 7-10 dniach. Stymulująco podziała płynoterapia oraz codzienne kąpiele w temp. 30-32 C. Niezwykle ważna jest tu rola właściciela, który musi zadbać o zniszczenie form przetrwalnikowych w terrarium. Większość standardowych, komercyjnych środków dezynfekcyjnych nie jest w stanie zniszczyć oocyst Ispospora spp. Ściółkę z terrarium należy bezwzględnie usunąć, wszystkie elementy – korzenie, rośliny, jaskinie, tło strukturalne, których nie jesteśmy w stanie odkazić, należy zniszczyć. Terrarium myjemy dokładnie wodą z mydłem, następnie wrzątkiem z octem, i na koniec spłukujemy letnią wodą. Dezynfekcję terrarium powtarzamy co 7 dni 3-4 krotnie. W tym czasie jaszczurki powinny przebywać w zbiorniku kwarantannowym.

Całkowita eliminacja izosporozy agam brodatych i kameleonów jest bardzo trudna, czasami wręcz niewykonalna. Musimy dbać zatem o zapewnienie jak najlepszych warunków środowiskowych naszym podopiecznym, systematycznie badać kał, i w razie konieczności jak najszybciej wprowadzić odpowiednią terapię.